Структура на личноста

За да можеме да започнеме со разработка на темата за развој на личноста мораме најнапред да дефинираме што се подразбира под поимот личност и која е нејзината структура.

Поимот личност претставува еден од основните поими во психологијата и претставува сложена ментална структура која што е составена од огромен број на составни делови кои формираат одреден и интегриран психолошки склоп кој ги одредува особините и однесувањето на индивидуата.

Постојат повеќе теории за структурата на личноста, но според анализата по клучни зборови на интернет прелистувачот Google, најзастапена е психоаналитичката теорија на Сигмунд Фројд (1856-1939) кој  се смета дека ја создал на првата сеопфатна теорија  теорија на личност. Според оваа теорија личноста има сложен комплексеб и динамичен состав. Тоа подразбира дека личноста постојано е во динамика која што предизвикува промена во нејзината структура која што се случува врз основа на искуствата.

Според теоријата на Фројд личноста егзистира на три нивоа: свесно, предсвесно (потсвест) и несвесно ниво. Составена од три дела и тоа ИД кое се наоѓа целосно во несвесно ниво, потоа ЕГО кое се наѓа во потсвесното и свесното ниво и СУПЕРЕГО кое е присутно во свесно и несвесно ниво на личноста. Моделот на структура на личноста можеда се претстави како сантa мраз која се наоѓа во морето. Тоа може да се илустрира на следната слика

Слика 1. Дијаграм на Фројдовата теорија

Извор: https://simple.wikipedia.org/wiki/Id,_ego,_and_super-ego

Од сликовниот приказ, можеме да забележиме дека одделните структурни делови функционираат на различните нивоа на личноста. Секој структурен дел има своја функција во формирањето и динамката на личноста. Во продолжение ќе биде обработен секој структурен дел поединечно и потоа ќе биде прикажана нивната меѓусебна интеракција при динамиката на личноста согласно анализираната литература.

ИД (Тоа) – Овој дел се наоѓа целосно во несвесно ниво. Се состои од голем број на психолошки елементи и се она што го носиме како наследство од претходните генерации. Во овеј дел е концентриран најголем дел од психичката енергија. Функционира на принципот на моментално задоволување на потребите. Во својот состав ги содржи емоциите.

Супер ЕГО според прикажаната слика, најголем процент од овој дел се наоќа во несвесно ниво, а дел се наоѓа и во свесно ниво. Овој дел од структурата всушност претставува ограничувања и норми кои ги имаме создадено во текот на животниот пат. Овие норми и ограничувања се настанати под влијание на разни авторитети, книги, медиуми, социјалната околина. Доколку овие наметнати норми не се почитуваат, личноста има тенденција да се чувствува безвредна.

ЕГО – Овој дел е присутен комбинирано во свесното и несвесното ниво. Тоа е оној дел од личноста кое функционира додека се извршуваат дневните активности. Главната задача на егото е да извршува. Претежно ЕГО-то е тоа што ја има функцијата на размислување, планирање, поставување на цели, анализа.

Овие три структурни делови се во постојана интеракција.

Во одредени случаи во текот на развојот на личноста, ЕГО-то не е во состојба да постигне рамнотежа помеѓу барањата кои ги поставуваат деловите ИД и Супер ЕГО и во тој случај доаѓа до внатрешен конфликт кај личноста кое што е проследено со негативни емоции и состојби. Овие состојби ЕГО-то настојува да ги донесе во состојба на рамнотежа, меѓутоа тоа би било тема за обработка во некој нареден текст.

Автор: м-р Дарко Шекеринов

Користена Литература

  1. К.Хол и Г. Линдзи: Теории за личноста, Скопје 2007
  2. https://simple.wikipedia.org/wiki/Id,_ego,_and_super-ego
  3. http://refrigenerator.blogspot.mk/2010/04/id-ego-and-superego.html
 

 

 

 

 

 

 

Коучингот како развоен процес

Во текот на нашиот животен развој често пати се наоѓаме на крстосница, незнаејќи по кој пат да продолжиме. Многу често се одлучуваме и за промена на кариериерата. Овие нови размислувања ги прават работите покомплицирани отколку што се.

Да се биде во можност да се откријат работите за кој индивидуата има пасија е многу тешко, а тоа е поради фактот што како човечки организми сакаме многу нешта. Се надеваме дека кога ќе успееме да го постигнеме врвот на кариерата, нема да сакаме ништо повеќе.Сепак по достигнувањето на оваа цел може да се случи да не го добиеме очекуваниот ефект и евентуално можеме целосно да го загубиме чувството за себе си и своето постоење.

Успехот не е основа за пронаоѓање на сопственото постоење. Советите од нашите пријатели се бескорисни,доколку не ги користиме. Уште повеќе треба да се истакне фактот дека видувањата се еднострани, бидејќи тие не ја познаваат целата ситуација. Единствено ние самите имаме моќ врз себе, затоа што ние целосно и од секој агол го искусуваме сопствениот живот.

Накусо за коучингот како процес

Постојат уверувања при што се поистоветуваат процесот на коучинг и психотерапијата. Меѓутоа спротивно на уверувањата постои огромна разлика помеѓу коучингот и терапијата. Всушност и луѓето кои се занимаваат со коучинг не се задолжително психолози. Тие дејствуваат како радикални катализатори кои предизвикуваат и поттикнуваат на акција. Процесот на коучинг е заедница, поточно синергија помеѓу коучот и клиентот при што заедно го одредуваат правецот по кој ќе се движат во текот на процесот. При тоа се тргнува од претпоставката дека индивидуите ги поседуваат сите одговори на сопствените прашања кои всушност помагаат при решавање на поставениот проблем кои ги спречува да ја постигнат целта. Често пати по краток разговор во една коучинг средба може да се постигне огрпмен прогрес.

Многумина прашуваат дали луѓето кои се занимаваат со коучинг се експерти. Одговорот на ова прашање е ДА, тие се се експерти за своите сопствени животи. Најчесто во процесот на коучинг не се дава директна сугестија за тоа што да правите, затоа што секоја особа е различна; секој има свој начин на живот со сопствени варијации. Секоја особа е авторитет сама за себе и е единствено квалификувана да донесува одлуки и сугестии кои се однесуваат на тоа како да си го подобри својот живот на ментален, емоционален и физички план

Како индивидуи, ние имаме моќ да препознаеме кои наши клучни одлуки имаат влијание во насока на подобрување на личниот или професионалниот живот. Секојдневно сме во позиција да донесуваме многубројни одлуки кои всушност имаат огромно влијание врз нашите животи. Коучинг процесот може да ни помогне да ги пропознаеме овие аспекти од животот, а потоа да не поттикне на акција која што е во согласност со нашите потенцијали, ќе предизвика личен прогрес а со тоа и ќе имаме поисполнет живот.

Коучингот како процес на личен развој многу често се употребува од страна на големите компании, со цел да ја подобрат свесноста и фокусот на своите вработени.

За крај на овој текст ќе напоменам дека животот се состои од многу делови, а секој дел има свој одредени и уникатни карактеристики. Откривањето на секој од овие делови и ефективното справување со нив наметнува истражување на сопствениот внатрешен свет.

Автор: м-р Дарко Шекеринов